Vanochtend ben ik even in een studieboek gedoken dat ik 60 jaar geleden met veel plezier heb doorgewerkt. Sommige studieboeken heb ik bewaard en “Individual in society van Krech en Crutchfield ” hoort daarbij. De aanleiding was een gesprek dat ik op de radio opving van een meneer die het had over de voetbalrellen van afgelopen weken. Hij noemde de agressie-frustratie theorie. Die had ik leren kennen uit dit boek . Grappig dat dit aangehaald wordt. Geeft de indruk dat het van eeuwige waarde is, althans een 60-jarige eeuwigheid.
Mensen kunnen belemmerd worden in het bereiken van hun doelen, iets wat je wilt mag niet of kan niet, de normen en waarden van de samenleving staan het niet toe. Andere belemmeringen vinden we in de eigenschappen van het individu zelf. Iemand met weinig emphatisch vermogen zal niet snel toegelaten worden tot een hulpverlenend beroep, hoe graag hij dat zelf ook wil. Er kan ook sprake zijn van belemmering die voor grote groepen gelden. Corona en de door de overheid opgelegde maatregelen zijn daar een voorbeeld van. Deze belemmeringen vormen een barriere op weg naar een doel en/of het niet uitkomen van verwachtingen. We kunnen ons doel niet bereiken. We zijn gefrustreerd. We kunnen ons doel verleggen of onze lat lager leggen, we kunnen het zelfs opgeven. Het tegendeel kan ook ontstaan: stress, spanning, adrenaline, boosheid. (Kleine kinderen zijn per definitie gefrustreerd!)
Grote groepen jongeren zijn tijdens de lockdown terug geworpen op zichzelf. Alles wat normaal was mocht niet meer en dat terwijl je juist in de fase zit waarin je met alles wilt experimenteren, overal uitdagingen zoekt! Agressie is een uitingsvorm van frustratie. Niet iedereen is even getalenteerd in het soepel omgaan met de frustratie. Bij jongeren is het veiligheidsventiel los geraakt. Het valt ook niet mee meer dan geen jaar niet naar je kroeg, geen festivals. Bij velen is de druk opgebouwd en leidt dit tot geweld, voetbalgeweld, hooligangeweld. Voetbal is geen oorzaak, voetbal is aanleiding voor onredelijk knallen. Alle frustratie werden losgelaten op busjes auto’ s en andere objecten. Confrontatie met het gezag, de politie en andere clubs werd gezocht. Het gaat hier om een generatie die zich niet veel heeft moeten ontzeggen, die eigenlijk nooit nee te horen heeft gekregen. En dan krijg een keer een hard en veelvuldig nee en dan is de ontstane frustratie niet te hanteren zonder geweld. Er zit ook massapsychologie is: men trekt zich in het geweld aan elkaar op, later kan men zeggen “ik was er bij” ! Trots ontstaat. Ik ben niet bekend met de hedendaagse pepmiddelen, pilletjes, shotjes. Kan dus ook niet zeggen of deze middelen agressie-remmend of -bevorderend zijn.
Wat begon als een pandemie heeft niet alleen medische gevolgen, het grijpt diep in in de psyche van mensen en op de relaties tussen mensen.met niet te voorziene gevolgen. We zijn nog niet van de pandemie en zijn gevolgen af. Wie dacht dat onze samenleving af was en dat we elk rimpeltje bestuurlijk en medisch konden glad strijken komt bedrogen uit. Ik heb het gevoel dat we op het gebied van de epidemiologie opnieuw moeten beginnen. Tegelijk met de aanpak van de gevolgen van de klimaatcrisis. We krijgen het zwaar. Een regering mag ons daar wel eens op voorbereiden en die hebben we niet. Dat is wat anders dan schermen met economische groeicijfers.